Een stralende musical in regenboogkleuren

Het ensemble (foto Roy Beusker & Annemieke van der Togt)

The Prom, de nieuwe musical van De Graaf & Cornelissen Entertainment, is een energiek en opzwepend feest, een moddervette knipoog naar narcistische gedrag van sterren én een voorstelling met de boodschap ‘Durf Jezelf te Zijn. Dit is een voorstelling, waarin alles klopt. Maar ook een voorstelling die zo mierzoet is dat je je na afloop afvraagt hoe het mogelijk is dat het glazuur nog op je tanden zit.

Een Ramp met een Kapitale Hoofdletter

The Prom is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal uit 2010 toen in Mississippi het jaarlijkse schoolbal – ’the prom’ – werd afgelast om te voorkomen dat een lesbisch meisje en haar vriendin op het feest zouden komen. Dat was voor de hele school een Ramp met een Kapitale Hoofdletter, wat in Nederland misschien moeilijk te begrijpen is. In Amerika is de Highschool Prom zo ongeveer de belangrijkste gebeurtenis in het leven van jongelui. Daar kan je schitteren, daar MOET je schitteren, het liefst met een boyfriend of een girlfriend. Het incident was dan ook een schandaal en nationaal nieuws.

Joke de Kruijf, Dennis Willekens, Pia Douwes en Barry Beijer (foto Roy Beusker & Annemieke van der Togt)

Hatsekidéé!

In The Prom – de Amerikaanse musical uit 2018 en de gelijknamige Netflix-film uit 2020 – nemen uitgerangeerde Broadwaysterren het op voor de lesbische meisjes. Ze zijn aan het bijkomen van het feit dat recensenten hun musical Eleanor, gebaseerd op het leven van Eleanor Roosevelt, hebben neergesabeld. Niet zo’n klein beetje ook: “wie naar deze musical wil, kan zich beter opknopen in plaats van een kaartje te kopen”. The Prom begint lekker opzwepend. De eerste scène deed me denken aan Opening Night, de opening van de Mel Brooks-musical The Producers. Daarin zingt premièrebezoekers – jubelend – dat ze zojuist getuige waren van ‘the worst show in town’: Funny Boy – a musical version of Hamlet. Hatsekidéé!

“Kom mee en help die pot!”

De musicalsterren, gespeeld door Pia Douwes, Joke de Kruijf en Dennis Willekens, zakken door in de beroemde theaterbar Sardi’s en vinden een compagnon in de barman die eigenlijk ook acteur is en de hele voorstelling door maar blijft doordrammen dat hij zijn opleiding genoot op Julliard High School. Dit is een glansrol van Barry Beijer, die later in de voorstelling schittert in zijn solo Naastenliefde. Gezamenlijk gaan ze op zoek naar een goed doel om hun imago op te vijzelen. Honger in de wereld? Nee, te groot… Wereldvrede? Nee, ook te groot. Dan ontdekken ze op Twitter het bericht over de afgelaste ‘prom’ in Mississippi en ze zetten daar de boel op stelten, zogenaamd omdat ze begaan zijn met de meisjes: “Kom mee en help die pot!”

‘Tongue in cheek’

Pia Douwes (foto Roy Beusker & Annemieke van der Togt)

In de Netflix-film werden de Broadwaysterren gespeeld door Meryl Streep, Nicole Kidman en James Cordon. Pia Douwes, Joke de Kruijf en Dennis Willekens lijken in alles op hun Netflix-voorgangers: zowel uiterlijk als innerlijk. Zelfs de kleurstelling van hun kleding is vrijwel identiek. Hun voertaal is ’tongue in cheek’ en die taal beheersen ze vloeiend. Het is een feest om te zien hoe Pia Douwes zichzelf en het zogenaamde sterrendom in de showbusiness genadeloos op de hak neemt: “Als je het voortdurend over jezelf hebt, ben je toch nog geen narcist?” Vooral in het lied waarin ze benadrukt: “Het gaat niet om mijijijijijijij” (denk daar de beltende Pia Douwes-uithaal bij). Hilarisch, want in het verhaal draait juist alles om haar.

Comeback-triomf van Pia Douwes

Pia Douwes noemt deze rol zelf geen ‘comeback’, maar dit is wel degelijk haar comeback-triomf. Haar laatste grote rol in een musical was Morticia in The Addams Family, die in december 2018 in première ging. In 2019 overleed haar vader Evert Douwes op negentigjarige leeftijd. Vader en dochter Douwes waren zo hecht dat hij in de musicalwereld de koosnaam ‘Papa Pia’ had. Na zijn dood verloor Pia Douwes haar stem, ze kon ongeveer drie jaar niet zingen. Ze zei eind september in een interview in Trouw: “Blijkbaar was mijn stem in de rouw”. Dit jaar betekent voor haar echt wel een comeback-jaar. In januari kreeg ze tijdens het Musical Gala de Oeuvre Award en nu klinkt ze weer even krachtig als vanouds. Het is hoe dan ook bijzonder om Pia Douwes en Joke de Kruijf samen in 2022 in een musical te zien. Bijzonder, omdat ze in 1991 voor het eerst in Carré samen speelden in Les Misérables; dat is 31 jaar geleden!

‘Een nicht als een draaimolen vol paarden’

Het is ontzettend leuk om te zien hoe de personages in deze musical langzamerhand bijdraaien tot mensen die uiteindelijk wel om een ander geven. Daarbij is de vertaling van Jurrian van Dongen erg goed, vooral omdat hij zijn personages soms tekst in de mond legt die waarachtig teruggrijpen op hun carrière in musicals. Het personage van Pia Douwes krijgt te horen dat het niet altijd zo is dat ‘het leven van mij’ is, zoals ze zong in de musical Elisabeth. La Douwes memoreert ook meewarig dat ze soms zong tijdens musicalcruises, zoals ze daadwerkelijk deed. Allemaal echt heel grappig. Ook wanneer Dennis Willekens zegt dat hij een ‘nicht is als een paard – wat zeg ik? Als een drááimolen vol paarden’.

Het sprookje komt uit

Dennis Willekens en Juliëtte van Tongeren (foto Roy Beusker & Annemieke van der Togt)

The Prom kent ook een openbaring: Julliëtte van Tongeren als het lesbische meisje dat haar vriendin wil uitnodigen op ’the prom’. Ze heeft een stem als een klok en is buitengewoon innemend. Ze speelde ook in de De Graaf & Cornelissen-producties Kinky Boots en Titanic. Wanneer ze helemaal alleen op het toneel – in het verhaal voor de webcam – haar liedje Een koppig hart zingt, is dat heel ontroerend. Het betekent de omslag in het verhaal. Al haar klasgenoten – ook de ergste pestkoppen – vinden haar ineens geweldig. Hun ideeën over hun lesbische klasgenootje slaan om als een blad aan een boom. Dit is meteen het meest suikerzoete deel van de voorstelling: een sprookje komt uit.

Bob Fosse

Joke de Kruijf, Juliëtte van Tongeren en het ensemble (foto Roy Beusker & Annemieke van der Togt)

Andere hoogtepunten zijn het pittige lied Zazz waarin Joke de Kruijf in een kittig zwart jurkje zingt over de musical Chicago en samen met het ensemble (deels als silhouetten) dance-moves van Bob Fosse uitvoert. Choreografe Chiara Re verdient een pluim, ook voor de andere grote shownummers en de gave duetten tussen de hoofdrollen. Emotioneel is het lied, waarin Julliëtte van Tongeren erover fantaseert hoe zij zal dansen op de het eindfeest met haar liefje: Mag ik deze dans van jou? Paul van Ewijk verdient ook een pluim voor de regie; die is strak en gedetailleerd.

Juliëtte van Tongeren (foto Roy Beusker & Annemieke van der Togt)

Eindelijk iets nieuws

Uiteindelijk komt alles in het verhaal wonderwel op z’n pootjes terecht tijdens een even kleurrijke als glitterende ‘prom’. Het getuigt van lef dat De Graaf & Cornelisssen een show aandurfden met een titel, die weinig Nederlanders iets zal zeggen. In Amerika in ‘the prom’ zo ongeveer heilig, maar wie kent dit in Nederland? In elk geval is het heerlijk om weer een (betrekkelijk) nieuwe musical te zien in plaats van de zoveelste Titanic, Les Misérables of Mamma Mia (sorry, Hans Cornelissen en Ruud de Graaf), de zoveelste Grease (sorry, Albert Verlinde), de zoveelste Sweeney Todd (sorry, Iris van den Ende) of de zoveelste Jesus Christ Superstar (sorry, Albert Verlinden én Ivo van Hove).

Sterrenregen

De recensies in de landelijke kranten waren bijna zonder uitzondering laaiend enthousiast. Het Algemeen Dagblad waardeerde The Prom met vijf sterren; Jeroen Schmale schreef in het AD: “Wat een geslaagde grappen, wat een fraaie combinatie van gevestigde namen met fris talent, wat een sterke en uitgebalanceerde vertaling van het originele, Amerikaanse script, wat een heerlijk vijfkoppig orkest, wat een sterk ensemble en wat een oog voor details van de makers”. Hein Janssen strooide met vier sterren in de Volkskrant: “De choreografie van Chiara Re is bij vlagen spectaculair (vooral in het nummer Naastenliefde), regisseur Paul van Ewijk heeft vaart en flair in de voorstelling gebracht, die ook de nodige knipogen bevat naar de entertainmentindustrie en de politiek, met dank aan de erudiete vertaling van Jurrian van Dongen”.

Een regenboogfeestje

A-R en portier Ruub Petow (foto Corrie Verkerk)

A-R op de paarse loper (foto Robèrt Cooijmans)

Esther Kleuver had het in De Telegraaf over de ‘stralende comeback van Pia Douwes’: “Er wordt dan misschien geen geschiedenis geschreven met deze musical, zoals de hoofdpersonages zelf beweren, maar The Prom biedt wel degelijk een overheerlijk avondje feelgood-vertier met een boodschap. Een regenboogfeestje waarbij alle kleuren op het eind uitbundig mogen stralen”. Alleen Elisabeth Oosterling van de NRC was enigszins terughoudend: “Van z’n diepgang moet The Prom het niet hebben. De meeste personages zijn enorme karikaturen en bijna iedere scène eindigt in een choreografie zó energiek en kleurrijk, dat het voelt alsof iemand met kracht een emmer confetti in je gezicht smijt.” Toch kreeg de musical van haar ook drie sterren.

Zie de trailer: https://www.youtube.com/watch?v=mDcH2LyKD0I

The Prom, gezien 26 september 2022 in Het Nieuwe Luxor in Rotterdam. Een productie van De Graaf & Cornelissen Entertainment. Script Chad Beguelin en Bob Martin, muziek Matthew Sklar, gebaseerd op een concept van Jack Viertel, met o.a. Pia Douwes, Joke de Kruijf, Dennis Willekens, Juliëtte van Tongeren, Soraya Gerrits, Berry Breijer, Wieneke Remmers en Rogier Komproe, vertaling Jurriën van Dongen, regie Paul van Ewijk, choreografie Chiara Re, decor Marjolein Ettema, kostuums Arno Bremers, muzikale leiding Billy Maluw, scènefoto’s , foto’s van A-R op de paarse loper Robèrt Cooijmans, foto van A-R en de portier Ruub Petow Corrie Verkerk. Op tournee t/m 12 maart 2023, zie voor meer informatie: www.theprom.nl