De Hospita: een cadeau aan Simone Kleinsma

Simone Kleinsma en Paul Groot (foto uit het programmaboek door SetVexy)

De Hospita, zo heet de gloednieuwe musical die MediaLane – lees: Joop van den Ende – liet schrijven voor de grote ster en alleskunner Simone Kleinsma. De musical is gemaakt ter ere van haar vijfenzestigste verjaardag – eerder dit jaar – en haar 45-jarig jubileum op het toneel. In het seizoen 1977/1978 debuteerde ze – vers van uit de Kleinkunst Akademie – als solist in de Gerard Cox-show Niemand weet, niemand weet dat ik Repelsteeltje heet. Die show was trouwens ook geproduceerd door Joop van den Ende. De Hospita is de tweede helft van het jubileum/verjaardagscadeau aan Kleinsma, want de musical Sweeney Todd – eerder dit seizoen – was de eerste, buitengewoon geslaagde helft van het cadeau.

Goed en minder goed nieuws

Het goede nieuws is dat De Hospita hoe dan ook de moeite waard is dankzij het talent van de hoofdrolspelers. Dan bedoel ik uiteraard de La Kleinsma als de voormalige revuester Madeleine Coutard, het veelzijdige multitalent Paul Groot in de rol van haar beste vriend, kostuumontwerper en huisgenoot met de bijnaam Kimono, maar ook Lottie Hellingman als thuishulp en regelnicht Nancy. Hellingman deelt de rol overigens met Maartje van de Wetering. Ik weet niet wie wanneer speelt. Het minder goede nieuws is dat het script van Dick van den Heuvel nogal vergezocht, soms ongeloofwaardig en zelfs ronduit larmoyant is. Maar daarover later meer.

Hiermee stáát de musical

Simone Kleinsma en het ensemble (foto SetVexy)

Simone Kleinsma (foto SetVexy)

Flitsend is een van de eerste scènes waarin we Simone Kleinsma zien als Madeleine in een terugblik op haar roemruchte verleden als grote ster. Ze danst en zingt het lied Komt goed!, zoals in haar hoogtijdagen tijdens het Grand Gala du Disque. Ze schittert in al haar glorie, gehuld in een prachtig vuurrood rokkostuum en omringd door een in zwart rokkostuum gestoken showballet. Hiermee stáát de musical.

Het lied is, zoals vrijwel alle liedjes in de musical, de vertaling van een Frans chanson. Komt goed! is de vertaling van het showy chanson Comme disait Mistinguett, in de jaren zeventig gezongen door de Italiaans-Franse diva Dalida. Het origineel is te zien op een youtube-filmpje uit 1979. Hier hebben de makers van De Hospita de ‘moutarde’ zeker gehaald: Dalida zong het lied, terwijl ze ook omringd werd door in rokkostuum gehulde dansers. Waar Dalida ‘c’est vrai’ zong, zingt Kleinsma ‘komt goed’. Goed vertaald door André Breedland, die alle Franse chansons heeft vertaald. Zie trouwens voor het youtube-filmpje met Dalida: https://www.youtube.com/watch?v=YIncquNGoPI

’t Is Over uit Heerlijk duurt het langst

Een ander hoogtepunt is het pauzenummer door Simone Kleinsma. Ze zingt de robuuste solo Ik red me wel. In deze showstopper zingt ze als Madeleine dat ze overeind blijft, nadat ze door haar grote liefde is ingeruild voor ‘de derde boom rechtsachter’ in de revue; oftewel voor een meisje uit het ensemble. Kleinsma manifesteert zich in dit ijzersterke chanson als een echte diva, gehuld in een prachtige robe van kostuumontwerpster Cocky van Huijkelom, inclusief witte bontstola.

Ze zingt in dit lied: “Je zei: ‘ik hou van jou’, maar ik wist dat je loog. Hopelijk krijg je ’m bij haar wel een keer omhoog’. Duidelijk is dat ze zowel kwaad als verdrietig is dat haar grote liefde haar heeft verlaten. Het lied deed me wat betreft de inhoud en statuur denken aan ’t Is Over (Je Mag Hem Hebben) uit de Schmidt-Bannink-musical Heerlijk duurt het langst. Het is een klaterend pauzenummer, net zo krachtig als het pauzenummer Ik ben wat ik ben uit La Cage aux Folles. Een echte showstopper, die het publiek ademloos de pauze in laat gaat. Brava !

Simone Kleinsma (foto uit het programmaboek door SetVexy)

Hospita met sterallures

Sara AFiba, Rick Bok, Simone Kleinsma en Desi van Oeveren (foto SetVexy)

Het – zoals ik eerder schreef – nogal vergezocht en soms zelfs larmoyante verhaal draait om het feit dat de voormalige diva financieel niet rond kan komen en kamers in haar grachtenpand gaat verhuren aan studenten. Ze wordt dus ‘hospita’. Hoewel ze al twintig jaar een teruggetrokken bestaan leidt, zijn haar sterallures zijn net zo levendig als weleer. Joop van den Ende zei begin december in een interview met Jeroen Schmale in het Algemeen Dagblad-magazine Mezza: “Ik dacht: ik creëer een vrouw, een mix van Adèle Bloemendaal, Conny Stuart, Fien de la Mar en Corry van Gorp. Een niet-bestaande Nederlandse revuevedette. Ze komt uit een volksbuurt, maar heeft in Parijs de glitter en glamour ontdekt. Dat is allemaal passé als de voorstelling begint, dan is ze al twintig jaar gestopt.”

MediaLane is natuurlijk het bedrijf van Iris (dochter van) van den Ende en Miel Gouda, maar Joop van den Ende drukt duidelijk zijn stempel op deze productie als ‘creative producer’. Zo staat zijn naam vermeld in het programmaboek. Hij zei in het interview met Mezza ook: “De jonge marketingmensen bij MediaLane hadden geen idee wat een hospita was. Als een godsgeschenk kwam toen in het nieuws dat de hospita terugkeerde in studentensteden, als oplossing voor de kamernood. We hebben op sociale media toen direct een kamer bij een hospita verloot, om het concept weer wat bekender te maken.”

Wars van klatergoud

Simone Kleinsma en Paul Groot (foto SetVexy)

Terwijl Paul Groot als de nichterige huisvriend Kimono klaagt dat hij een kamer met zijn oude kostuums moet ontruimen, neemt Madeleine dus schoorvoetend theaterstudenten in huis. Het contrast tussen de old-skool-vedette en de ‘woke’ studenten is enorm. Met name de studente Phoebe, gespeeld door Desi van Doeveren, is activistisch, tegendraads en wars van glitter & glamour. Phoebe wil op het toneel alleen maar realiteit laten zien, terwijl Madeleine altijd een vrouw is geweest van klatergoud. Ze zegt: “Klatergoud lijkt goud, maar het is nep”. En dat vindt ze helemaal niet bezwaarlijk.

Scriptadviezen Paul Groot

Het script van Dick van den Heuvel is dus nogal wollig met overbodige aspecten, zoals de rol van de biograaf van Madeleine Coutard. Hij probeert haar geheimen over haar leven te ontfutselen, maar in feite is zijn personage alleen maar storend. Een scène op de toneelschool, waarin studenten een docent grensoverschrijdend gedrag verwijten is ook overbodig. In het programmaboek staat vermeld dat Paul Groot ‘scriptadviezen’ heeft gegeven. Het is onbekend wat die adviezen waren, maar die hebben vast bijgedragen tot een grotere grapdichtheid.

Ik gok dat een bijdrage van Paul Groot bijvoorbeeld is dat Kimono over Madeleine en zichzelf zegt: “Kijk ons nou, we lijken wel Fong Leng en Mathilde Willink”. Of dat Kimono eigenlijk Ivo heet, maar – zegt hij zelf – “dat vond Madeleine zo’n mond vol”. Een leuke running gag in de musical vond ik dat Madeleine bijnamen geeft aan iedereen. Haar pianist kent ze alleen onder de naam ‘Knaapje’, ze noemt Phoebe eerst ‘Bifi’ en daarna alleen nog maar ‘Worstje’. Madeleine Coutard heet trouwens zelf eigenlijk Net Ket uit de Tweede Goudsbloemdwarsstraat in de Jordaan.

Ontroering

Wanneer de zachte kant van Madeleine naar voren komt, is de musical soms wel ontroerend. Bijvoorbeeld wanneer Kimono zegt: “Madeleine kan overal om lachen. Het is het huilen waar ze moeite mee heeft”. Erg mooi is haar monoloog over haar baby, die haar na de geboorte werd afgenomen en die ze nooit meer heeft gezien (denkt ze). Een ander hoogtepunt is het lied van Paul Groot over de grote liefde van Kimono die aan aids is overleden. Gelukkig is er, behalve plek voor een traan, ook ruimte voor humor. De oneliners van Madeleine Coutard zijn erg grappig en natuurlijk brengt Simone Kleinsma de grappen meesterlijk droogkomisch.

Lottie Hellingman en Simone Kleinsma in het decor van Joris van Veldhoven (foto SetVexy)

De uit het Frans vertaalde chansons zijn effectief en dat geldt ook voor het decor van Jeroen van Veldhoven, bijvoorbeeld in een gracieuze terugblik naar de gelukkige dagen van Madeleine in Parijs. De scène waarin het grachtenpand ernstig gaat lekken is ook zeer inventief. Terwijl vrijwel alle acteurs ihet chanson Buiten is het aan het huilen zingen, wordt het decor in één schuivende beweging verlegd naar de zolder en het dak; inclusief levensecht ogende regen. Het is erg leuk dat de personages in potten en pannen regendruppels opvangen; pinkelend perfect in het ritme van de muziek. Er zijn slechts drie liedjes met nieuwe melodieën: twee geschreven door Tjeerd Oosterhuis en één door Menno Theunissen.

Lottie Hellingman 26 jaar na Eindeloos

Stuk van A-R in Het Parool over het debuut van Lottie Hellingman (24 april 1997)

De Hospita: de foto bij het stuk van A-R in Het Parool over het debuut van Lottie Hellingman (24 april 1997, foto Serge Ligtenberg)

Het is fijn om de 46-jarige Lottie Hellingman weer te zien in een mooie rol die ze zelf heeft gecreëerd. Ik heb haar in 1997 – 26 jaar geleden – samen met haar tegenspeler Liesbeth List geïnterviewd voor Het Parool, nadat ze haar alom bejubelde debuut had gemaakt in de musical Eindeloos. Ze was toen negentien en ze wist na de juichend recensies niet wat haar overkwam. Ik citeerde destijds Liesbeth List: “Lottie beseft nog niet wat er met haar gaat gebeuren, nu ze De Grote Ontdekking van Eindeloos is.” Lottie zei zelf: “Het is allemaal nog zo vers. Ik ben nu alleen maar gelukkig. Blij met de productie, blij met mijn collega’s, blij me de recensies, blij met het mooie weer. […..] Ik heb nog geen aanbiedingen, maar eigenlijk zit ik ook niet zo te springen om bijvoorbeeld Maria te spelen in West Side Story te spelen”.

Eindeloos was in 1979 een productie van Bergen Theater. Lottie Hellingman zei in het interview destijds: “Voordat ik deze rol kreeg, kende ik eigenlijk alleen de musicals van Joop van den Ende. Ik wist niet dat er ook kleinere producenten waren. Met Eindeloos ging er een wereld voor me open. Een hele leuke wereld. Eén recensent schreef dat deze musical niet zozeer gróót is, maar wel liefde voor het vak uitstraalt. En daar kan ik me helemaal in vinden”. Ondanks mijn bezwaren over het script van De Hospita, is het wel duidelijk dat deze nieuwe musical ook is gemaakt met liefde voor het vak.

Het finalenummer met Simone Kleinsma, Lottie Hellingman, Paul Groot en het ensemble (foto uit het programmaboek door SetVexy)

Eind goed, al goed

Paul Groot en Simone Kleinsma (publiciteitsfoto door Govert de Roos)

A-R en Liselore Kamping op de rode loper (foto Anneke Janssen)

Het idee om een nieuwe musical rond Simone Kleinsma te maken was hoe dan ook een schot in de roos. En een goed idee van Joop van den Ende. Veel mensen kopen een kaartje ‘voor Simone Kleinsma’, niet zozeer voor De Hospita. Een half jaar vóór de première waren in de voorverkoop al 55.000 kaarten verkocht. Begin december waren dat al 75.000 kaarten en als je nu op de site van MediaLane kijkt, staat bij veel theaters ‘uitverkocht’ of ‘laatste kaarten’. Kortom: eind goed, al goed.

De Hospita, gezien 4 december 2023 in het DeLaMar. Een productie van MediaLane, script Dick van den Heuvel, liedteksten André Breedland, scriptadviezen Paul Groot, met o.a. Simone Kleinsma, Paul Groot, aditionele muziek Tjeerd Oosterhuis en Menno Theunissen, regie Joep Onderdelinden, choreografie Chiara Re, decor Jeroen van Velthoven, kostuums Cocky van Huyckelom, creative director Maurice Wijnen, creative producer Joop van den Ende, muzikale leiding Menno Theunissen en Mark Kuypers, producenten Iris van den Ende en Miel Gouda, scènefoto’s Set Vexy, publiciteitsfoto van Paul Groot en Simone Kleinsma Govert de Roos, rodeloperfoto van A-R en Liselore Kamping Anneke Janssen. De Hospita is op tournee tot en met 6 april 2024 (van 28 februari t/m 10 maart terug in het DeLaMar). Zie voor meer informatie en speellijst: www.hospitademusical.nl