Jan van Breda: coming out onder snelweg

Twee foto’s van Jan van Breda in de Keizer Karel Galerie onder de A9 in Amstelveen (foto Dave Jan van Breda)

Fotograaf Jan van Breda (60) groeide op in Amstelveen. Op 11 oktober 2018 – Coming Out Day – werd een openluchttentoonstelling geopend met twaalf grote foto’s van zijn hand in Amstelveen in een viaduct onder de A9. Deze plek, die voor de gelegenheid K2G – Keizer Karel Galerie – heet, is het viaduct dat de Keizer Karelweg vanaf het Stadshart verbindt met de aanrijroute naar de A9. Twee Amstelveense wethouders openden de expositie: Marijn van Ballegooijen (van de PvdA) en Floor Gordon (van D66), die samen de portefeuille Divsersiteit beheren. Het zijn elf portretten en één documentair beeld van mensen die openlijk uitkwamen of uitkomen voor hun seksuele voorkeur.

Regenboogstad

Thijs Timmermans bij de expositie van Jan van Breda in de openlucht in de Keizer Karel Galerie onder de A9 in Amstelveen; Thijs Timmermans bij zijn portret (foto Jeanette van Heijningen)

Met de expositie vraagt de gemeente Amstelveen aandacht voor seksuele verscheidenheid en tolerantie. Op 12 oktober tekende de Amstelveense gemeenteraad de landelijke intentieverklaring om een Regenboogstad te worden. Hiermee gaf het gemeentebestuur aan te willen samenwerken met andere gemeenten voor het aanmoedigen van de sociale veiligheid, weerbaarheid en acceptatie van de LGBTIQ-gemeenschap. In het stadshart is al geruime tijd een ‘gaybrapad’; een zebrapad in regenboogkleuren.

“Als je maar niet raar gaat doen”

Wethouder Marijn van Ballegooijen opent de expositie van Jan van Breda in de openlucht Keizer Karel Galerie onder de A9 in Amstelveen; op de achtergrond het zelfportret van ‘Paula Hufter’ (foto Jan van Breda))

Terwijl het verkeer onder het viaduct luidruchtig voortraasde, hield Marijn van Ballegooijen een indrukwekkende toespraak over wat er gebeurde toen hij zelf voor zijn homoseksualiteit uitkwam. Veel mensen in zijn omgeving vonden het geen enkel punt, anderen zeiden dat ze het prima vonden; zolang hij maar niet ‘raar’ zou gaan doen: “Als ik maar niet ineens op een boot mee zou varen op de Prinsengracht tijdens de Canal Parade. Of als ik me verwijfd zou gaan gedragen.”

Amstelveense wethouders Marijn van Ballegooijen en Floor Gordon openden de expositie van Jan van Breda in de openlucht Keizer Karel Galerie onder de A9 in Amstelveen (foto Jeanette van Heijningen)

Hij memoreerde dat een homoseksuele vriend van hem ooit op het Leidseplein klappen had gekregen. Dat vond hij vreselijk. Hij zei ook dat hij had gelezen dat hij dit incident net zo erg vond als wanneer rotjongens op datzelfde Leidseplein de hoofddoek van moslima’s trokken. Laat mensen leven zoals ze willen. Van Ballegooijen hield tijdens zijn toespraak zijn trouwring prominent tussen duim en vinger, omdat hij trots was op het feit dat hij en zijn partner waren getrouwd. En kónden trouwen.

Chapeau Amstelveen!

Banier op het Cobra Museum Amstelveen over de expositie van Jan van Breda in de openlucht Keizer Karel Galerie onder de A9 in Amstelveen (foto Jeanette van Heijningen)

De portretten van Jan van Breda zijn, zoals liefhebbers van zijn werk van hem gewend zijn, indringend. Een van de foto’s is een portret van ‘zijn favoriete homo’; zo noemt hij het portret dat hij in 2007 maakte van zijn echtgenoot Thijs. Verder zijn het onder anderen portretten van dragqueen Jennifer Hopelezz, een foto van dansende en vrijende mannen in Paradiso tijdens de Rapido Danceparty (Gay Pride 2009), een stoere portret uit 2010 van ene Niels (lid van de Motor Sport Club, Amsterdam), een portret uit 2010 van transgender Mees (van vrouw naar man), een portret uit 2010 van een uitgemergelde man vlak voor zijn vierde behandeling met gezichtsvullers tegen bijwerkingen van hiv-medicatie. Er hangt ook een buitengewoon ‘in your face’-portret – ook uit 2010 – van twee tongende mannen tijdens hun bezoek aan Furball – the leather pride editie. Chapeau Amstelveen, dat jullie deze foto open en bloot in de openbare ruimte ophangen.

Paula Hufter

Anne-Rose bezoekt de expositie van Jan van Breda in de openlucht Keizer Karel Galerie onder de A9 in Amstelveen (foto Jeanette van Heijningen)

Er hangt ook een zelfportret van Jan van Breda als dragqueen. Of eigenlijk als een clowneske figuur. Hij noemt dit zelfportret ‘Paula Hufter’; vrij naar Paul Huf. De foto’s zijn ter plekke niet voorzien van namen of achtergronden. Ze hebben wel allemaal een QR-code, die passanten kunnen scannen op hun smartphone. De informatie die ze dan op hun smartphone zien, is ook te lezen op www.janvanbreda.com/a9. De expositie is te zien tot het einde van dit jaar.

Jan van Breda tussen zijn foto’s bij de expositie in de openlucht Keizer Karel Galerie onder de A9 in Amstelveen (foto Thijs Timmermans))