ICK Amsterdam presenteerde een fraai magazine

ICK Amsterdam: oprichters en choreografenduo Emio Greco en Pieter C. Scholten (foto Marian Adreani)

ICK Amsterdam – de afkorting staat voor ‘Internationaal Choreografisch Kunstencentrum’ – startte het theaterseizoen op een bijzondere manier. Aan de Sloterplas in Amsterdam-West, waar het gezelschap zetelt, werd het dansmagazine Het Lichaam in Opstand gepresenteerd. Met daarin interessante artikelen en informatie over het komende seizoen van ICK. Het dansgezelschap staat vanaf de oprichting medio jaren negentig van de vorige eeuw onder leiding van het choreografenduo Emio Greco en Pieter C. Scholten. Het produceert internationale dansvoorstellingen, gaat samenwerkingen aan met gastkunstenaars en initieert research en educatieve projecten. Bovendien geldt het als huisgezelschap van De Meervaart, hèt theater van Amsterdam-West.

Het intuïtieve lichaam

De choreografen Emio Greco en Pieter C. Scholten ontmoetten elkaar in 1995. Al snel kwamen ze tot de vaststelling dat ze een gezamenlijke lacune ervoeren in het danslandschap van dat moment. Naast het virtuoze lichaam aan de ene kant en het conceptuele lichaam aan de andere kant, misten ze er een plek voor het intuïtieve lichaam. Het lichaam dat in beweging is en dat van nature in staat is vanuit zichzelf meerduidige betekenissen te generen. Greco en Scholten voelden de noodzaak om een nieuw dansvocabulaire te ontwikkelen waarin plaats is voor kwetsbaarheid en voor de fysieke impulsen van het lichaam. Voor beide choreografen is de zoektocht naar een nieuwe dramaturgie van het lichaam een belangrijke drijfveer voor hun dansproducties.

Greco en Scholten zien dans als een vorm van netwerken. Hun dansers tellen hun passen niet zoals in traditionele dans. Daarentegen hebben bewegingsfragmenten hun eigen logica met de ademhaling als sleutel. Er zit altijd improvisatie in hun choreografieën omdat de dansers voortdurend hun bewegingen afstemmen op elkaar en zij nooit precies dezelfde energie of ademhaling hebben.

Diepere gelaagdheid

ICK Amsterdam: het dansstuk Next van Emanuel Gat (foto Alwin Polana)

Het platform ICK Amsterdam kenmerkt zich door de specifieke danstaal die door de choreografen ontwikkeld is. In het werk staat het intuïtief bewegende lichaam altijd centraal. Het repertoire van ICK bezit de bijzondere kwaliteit bij het publiek een diepere gelaagdheid over te brengen, terwijl ook toeschouwers die puur willen genieten van de schoonheid van dans zich tot de voorstellingen aangetrokken voelen. Het gezelschap ontving diverse prestigieuze prijzen en heeft de afgelopen twintig jaar over de hele wereld getoerd.

ICK werkt de komende jaren aan het verder uitbouwen van het platform. Met internationaal opererende choreografen wordt voor en met het dansensemble een hedendaags dansrepertoire opgebouwd. Jonge choreografen krijgen de kans er te werken aan hun eigen signatuur. De educatieve activiteiten worden uitgebreid en zowel de research projecten als de educatie projecten worden nog steviger ingebed in een internationaal netwerk.

Het lichaam in opstand

ICK Amsterdam: het dansstuk Next van Emanuel Gat (foto Alwin Polana)

Greco en Scholten zijn geïnteresseerd in het opstandige lichaam, het lichaam dat moe is door het multitasken en de prestatiedrang in onze maatschappij. De ‘yes we can’-mentaliteit van de voortrazende maatschappij leidt tot efficiency en output, maar ook tot burn-out, rsi en stress. Door het tempo dat veel mensen nastreven zijn zij het contact met hun eigen lichaam en sensaties kwijtgeraakt. Volgens Greco en Scholten is het nu aan het individu en de gemeenschap om de complexiteit van de moderne maatschappij te bezweren.

Voor ICK is het lichaam een nieuwsgierig en grensverleggend lichaam, en vooral ook een sociaal lichaam dat gevoelig is voor maatschappelijke veranderingen als globalisering, digitalisering en versnippering. ICK neemt de constante veranderingen als uitgangspunt en gebruikt het lichaam als venster op de wereld. Via het thema van het lichaam in opstand maken de choreografen, dansers en onderzoekers die verbonden zijn aan ICK nieuwe verbindingen met elkaar, met zichzelf (het eigen lichaam) en de samenleving (andere lichamen).

The Museum of Humanity

The Museum of Humanity: Ruben Timman fotografeerde Anne-Rose (foto Hans van der Beek)

In het magazine staan interessante interviews met Greco en Scholten, maar ook met andere choreografen, zangers en ontwerpers. Zoals de choreografen Emanuel Gat en Jesús de Vega, repetitor Claire Philippart, zangeres Karima el Fillali die Andalusisch repertoire zingt bij de voorstelling Ziel / Rouh, beeldend kunstenaar Shai Langen die de cover voor het magazine maakte. Fascinerend is ook het interview met en de foto’s van Ruben Timman, die werkt aan een Museum of Humanity. Timman droomde in 2001, tijdens een fotoreportage in Vietnam, van the Museum of Humanity waar hij werd rondgeleid door Kofi Annan. Het museum was in slechte staat. De vitrinekasten bedekt met stof, het glas gebroken.

De droom hield Timman jaren in zijn greep. In 2004 startte hij met een project waarvoor hij wereldwijd al duizenden mensen fotografeerde. Zij verdienen allemaal een plek in het Museum der Mensheid. Daar draait het om de waardigheid en schoonheid van de mens. Pas onlangs trad hij met het project naar buiten. In mei van dit jaar was er een eerste kleinschalige expositie tijdens Artzaanstad. Er is zelfs een kans dat het museum uit zijn droom werkelijkheid wordt. Hoewel… hij zegt: “Al is daar wel een wonder voor nodig.” Bij de presentatie van het magazine fotografeerde Timman desgewenst aanwezigen.

“Seks is ook een lichaam in opstand”

The Museum of Humanity: Daniel Nicoletti (foto Ruben Timman)

In het magazine staan foto’s die Ruben Timman maakte van buurtbewoners in West, aan wie werd gevraagd wat ‘het lichaam in opstand’ voor hen betekende. De 28-jarige danser Daniel Nicoletti beleefde anderhalf jaar geleden een burn-out. Hij vertelt dat het freelance dansen hem opbrak: “Ik verloor controle over mijn eigen lichaam. Dit was voor mij het ultieme moment van mijn lichaam dat in opstand kwam. […..] Je moet je lichaam vóór zijn met je mind, toen ik dit onder de knie had kon ik over mijn burn-out heenkomen. Ben bewust van jezelf en je situatie. Ga zitten en luister naar jezelf.”

The Museum of Humanity: Joost Hartog (foto Ruben Timman)

Een andere geportretteerde is Joost Hartog (61), een rasoptimist met een dwarslaesie waardoor hij al meer dan zijn halve leven in een rolstoel zit. Hij denkt bij het lichaam aan: ‘seks, uithoudingsvermogen, onbeperkte mogelijkheden, communicatie, reizen’. Nogmaals: Joost Hartog is een rasoptimist in hart en nieren. Hij zegt: “Het lichaam in opstand betekent voor mij een lichaam dat niet meer kan wat je ervan vraagt. Ik ben daar het levende voorbeeld van. Ik vraag veel van mijn lichaam, maar het lichaam kan vrijwel niets meer. Ik vergelijk het met ziek zijn. Seks is ook een lichaam in opstand of misschien is aseksueel zijn meer in opstand komen?”

De wereld is klein op ‘feestboek’

The Museum of Humanity: Anne-Rose 19 september 2018 (foto Ruben Timman)

The Museum of Humanity: Hannah Yakin, Jerusalem (foto Ruben Timman)

Bij de presentatie van Het Lichaam in Opstand maakte Ruben Timman een prachtig, sereen portret van mij. Toen ik deze foto op Facebook zette, kwam er meteen een reactie van Hannah Yakin, de zuster van mijn schoonmoeder. Zij woont met haar man al tientallen jaren in Jerusalem. Ze hebben een hele stoet kinderen en kleinkinderen die over de wereld zijn uitgewaaierd. Hannah stuurde me haar foto en de foto’s van haar man Abraham, een zoon en allemaal Yakin-kleinkinderen, die Ruben Timman jaren geleden maakte in Jerusalem.

Ruben Timman reageerde meteen op Facebook: “De wereld is klein. En dat Hannah Yakin jouw tante is, prachtige mensen, ben daar zeer gastvrij ontvangen. Zij waren mijn redding, want dankzij hun hulp kon ik in Jerusalem prachtige mensen portretteren.” Waarop Hannah op haar beurt aldus reageerde: “Dag Ruben Timman. We hebben goede herinneringen aan die regenachtige winderige dag dat je in Jerusalem fotografeerde. Leuk om je op feestboek te ontmoeten.”

ICK Fest in Nieuw-West

Het tijdschrift, dat één keer per jaar uitkomt aan het begin van het theaterseizoen en dat bij ICK Amsterdam besteld kan worden, belicht verder culturele plekken in Amsterdam-West; van WOW Amsterdam tot Theater de Meervaart. En er is aandacht voor ICK Fest in Nieuw-West, van 2 t/m 4 november in de Meervaart. Een festival met drie dagen lang voorstellingen van onder anderen de choreografen Emanuel Gat, Aleksandra Lemm, Erik Minh, Guong Castaing en het Ballet National de Marseille, workshops en afterparty’s. Een passe-partout kost slechts 40 euro en is te bestellen op www.meervaart.nl

Inlichtingen: www.ickamsterdam.nl – via info@ickamsterdam.nl kan het magazine worden aangevraagd – en inlichtingen over het project van Ruben Timman: www.museumofhumanity.nl.